Dưới thể chế thời bấy giờ, khi cái đói, cái nghèo và sự đề cao “tình đồng chí” được đưa lên hàng đầu, người dân thường hay sống theo cảm tính, dễ bị lay động bởi những cảnh tượng khốn cùng, đặc biệt là phụ nữ có thai và trẻ nhỏ. Những lời cầu xin mang màu sắc khổ sở, chỉ cần diễn đúng chỗ, là đủ khiến lòng người mềm nhũn. Và quả nhiên, vừa nghe hai người nọ khẩn khoản, đám người xung quanh đã bắt đầu dao động.

“Chị gái à, nhìn cô ấy thế kia mà còn nỡ từ chối sao?”

“Chị gái, người ta nói đúng đấy , nhà chị chỗ ngồi còn rộng thế kia , giúp người ta một chút đi.”

“Phải đó, người ta còn trả ba đồng tiền kia kìa.”

Những lời nói chen vào, không phải ác ý, nhưng lại mang theo áp lực không nhỏ. Trong không khí ngột ngạt của khoang tàu chật ních, giữa cái thời mà ai ai cũng sợ bị người ta nói “vô tình vô nghĩa”, Lưu Tuệ Trân nhất thời lúng túng. Ánh mắt lướt qua đám người, bà không biết nên mở miệng từ chối thế nào mới phải lẽ. Dù sao, ở thời kỳ “phê bình – tự kiểm điểm” đang căng như dây đàn, chỉ cần một câu nói không đúng cũng dễ thành cái cớ để bị chụp mũ là “vô sản giả tạo”, “mất nhân tính”.

Ngay trong lúc bà còn do dự, thì giọng nói dịu dàng như nước mùa xuân của Phương Tri Ý đã cất lên, nhẹ đến mức tưởng như không đủ sức vang lên giữa đám đông, nhưng từng chữ lại rành rọt, có trọng có điểm, vừa đúng lúc lại vừa đúng mực:

“Chú , thím, cũng chẳng phải bọn cháu không muốn giúp hai người đâu ạ. Chẳng qua là vì trong bụng của dì cháu cũng đang có đứa nhỏ. Trước khi đi, chú cháu dặn đi dặn lại, phải chăm sóc cho dì cho tốt. Nếu là chen chúc va chạm đến dì , lỡ có chuyện gì thì biết ăn nói sao với người nhà đây ạ?”

“Chú, thím à… Không phải tụi cháu không muốn giúp, nhưng thật tình là trong bụng dì cháu cũng đang mang thai. Trước lúc đi, chú cháu dặn đi dặn lại, phải chăm nom cho dì chu đáo. Nếu chen chúc mà va chạm đến, nhỡ xảy ra chuyện gì… chú cháu về biết ăn nói sao đây ạ?”

Nói đến đây, cô khẽ cúi đầu, giơ tay lên xoa nhẹ trước ngực, sắc mặt tái nhợt thấy rõ. Một cơn ho khẽ vang lên, mỏng nhẹ nhưng kéo dài, khiến người nghe không khỏi sinh lòng ái ngại. Phương Tri Ý đem bộ dáng yếu đuối phô bày hoàn toàn , khiến cho người xung quanh nhìn liền có cảm giác chỉ cần cơn gió thoảng qua cũng đủ làm cô nghiêng ngả. Ánh mắt kia, đen láy mà sáng trong, vừa sạch sẽ lại vừa mang theo mấy phần đơn thuần .

“Thật ra, vé của em trai và em gái cháu cũng chẳng cần mua ghế ngồi, nhưng chú cháu sợ dì cháu đi đường xa mệt mỏi, cố gắng dành dụm từng đồng mới đủ mua vé ngồi cho cả nhà. Mấy ngày nay dì cháu mệt lắm, bác sĩ còn dặn tránh bị xô đẩy, động thai là nguy hiểm lắm…”

Một lời nói ra, từng câu từng chữ đều không chút oán trách, không tỏ ra đề phòng, lại vừa có lý vừa có tình. Đám người bên cạnh vốn còn đang ngả nghiêng cảm xúc, giờ chỉ biết nhìn nhau im lặng. Ánh mắt ban nãy còn hướng về phía đôi nam nữ quê mùa với vẻ đồng tình, giờ đã ngấm ngầm chuyển sang dè chừng, thậm chí là xa cách.

Mọi người đều cảm thấy cô gái nhỏ này , dung mạo thanh tú, ánh mắt dịu hiền, giọng nói mềm mại lại mang theo chút hơi thở bệnh tật, khiến người ta chẳng nỡ nghi ngờ, càng không đành ép uổng. Mà cách cô đối đáp, lại vừa trúng tâm lý của đại đa số: có tình, có lý, mà cũng có mùi vị khổ sở chẳng kém đôi vợ chồng kia .

Lúc này , Phương Tri Ý khẽ ho vài tiếng, bàn tay nhỏ bé khẽ đặt lên ngực, sắc mặt trắng nhợt như thể máu đã rút cạn, đôi mắt đen láy lại trong vắt, phản chiếu ánh sáng như nước mùa thu, bình tĩnh nhìn hai kẻ đang tranh ghế. Mà giọng nói của cô, nhẹ như tơ lụa, mềm như cánh hoa, vừa dịu dàng vừa mang theo một tia suy nhược, khiến người nghe không nỡ nghi ngờ, càng chẳng đành lòng tranh cãi.

Phương Tri Ý chỉ cần đứng đó, đem dáng vẻ bệnh tật bày ra , không cần nhiều lời, đã đủ khiến người ta sinh ra cảm giác không nỡ cự tuyệt, cứ như cô nói cái gì cũng đều có đạo lý, đừng nói những người vừa rồi lắm miệng nói đỡ cho hai người sinh ra cảm giác chột dạ, ngay cả đôi nam nữ vốn lòng mang ý xấu kia trong lòng cũng dâng lên một trận áy náy, thậm chí còn sinh ra ảo giác nếu bọn họ thật sự trộm đimột món đồ trong túi cô gái nhỏ này , e rằng cả đời này cũng sẽ thấp thỏm không yên.

Lúc này , ánh mắt đám đông đang nghiêng ngả đã đứng hẳn về phía cô.

Nữ nhân làm bộ mang thai kia xấu hổ đến mặt mũi đỏ bừng , ánh mắt liếc một vòng xung quanh, cuối cùng dừng lại ở trên cái trán đang mướt mồ hôi của Phương Tri Ý , liền vội vàng từ trong ngực rút ra một chiếc quạt , đưa tới tay cô .

“Bé à, thím không biết nhà các cháu khổ đến vậy... Xe này lại đông, nóng như đổ lửa, cháu cầm lấy quạt mà dùng, kẻo nóng quá lại ngất xỉu thì khổ. Thím... thím cũng không phải người vô tình, chỉ là nhất thời hồ đồ...”

Nói xong liền kéo tay nam nhân hướng thùng xe tiếp theo chạy trối chết , sợ chính mình còn tiếp tục dây dưa , lương tâm càng thêm bất an , ngay cả tiền cũng phải đào ra đưa cô gái nhỏ kia.

Nam nhân nhìn nữ nhân không kiếm chác được gì thì thôi, còn đem đồ vật cho đối tượng , bị kéo đi còn quay đầu nhìn về phía sau , vẻ mặt cực kỳ khó coi , trong miệng còn lầm bầm oán trách: “Cô đúng là điên rồi, cái quạt kia cũng đưa cho nó? Loại đàn bà mềm lòng như cô thì làm ăn được gì?”

Hắn tuy một cái chữ to bẻ làm đôi cũng không biết , nhưng thời điểm nhặt được cái quạt kia , nghe người ta xì xào nói rằng, gần đấy có một nhà đại địa chủ , mới bị xét nhà , đồ vật bị mang đi hết , đến cả cái muôi cũng không để lại , phỏng chừng cái quạt là do lúc đó người vận chuyển không chú ý làm rơi . Cây quạt kia, nhìn kiểu dáng là cũ chút , nhưng hoạ tiết tinh xảo, tay cầm còn khắc hoa văn, nói không chừng còn bán được chút tiền , đàn bà đúng là chả biết gì , người ta mới mềm giọng yếu ớt nói mấy câu, liền vội vàng hiến ra như dâng bảo bối.

Này gọi là cái gì? Phá của! Đúng là phá của mà!

Nữ nhân lườm hắn: “Bằng không thì sao ? Hay là anh định cho người ta mấy đồng tiền ? Anh không thấy sao? Cô gái nhỏ kia gầy nhom như cọng giá, sắc mặt trắng bệch, rõ ràng là thân thể có bệnh. Lại nói, chả lẽ anh thật sự còn tính ngồi ở đó chen chúc chèn ép người ta ? Ngộ nhỡ cô ta bệnh nặng giữa đường, người ta truy cứu thì ai chịu trách nhiệm? Huống hồ cái quạt kia thì bán được mấy đồng tiền , mang theo còn vướng víu . Với lại… anh quên những người đi trước từng nói gì sao, làm trong giới này phải nhớ, quân nhân và người bệnh là không thể trộm. Người trước chúng ta không đánh lại, người sau là việc tổn hại âm đức.” 

Giọng bà ta mang theo chút run rẩy.

Đúng vậy , cho nên vừa rồi thấy nam nhân muốn làm lớn chuyện, bà ta sợ tới mức tim như muốn nhảy ra khỏi cổ. Không phải vì thương người, hay hối hận , mà là sợ xui xẻo.
Vạn nhất tổn hại âm đức, về sau đụng phải tai ương, bị công an bắt, có hối cũng không kịp. Thứ quạt rách kia nhìn cũng chẳng bán nổi hai hào, giữ lại thêm vướng víu, không bằng đưa cô gái nhỏ kia đi, xá tài miễn tai, thí vật cầu phúc. Không phải làm phúc, mà là tự cứu mình.